startpagina
teksten Osse canon *
de 50 vensters: een overzicht
ontstaan canon
canonkaart
links
contact & colofon
zoeken

De Osse canon geeft in 50 vensters de geschiedenis weer van de gemeente Oss, vanaf de prehistorie tot aan de huidige tijd.

De Osse canon wil de lokale geschiedenis voor een breed publiek toegankelijk en laagdrempelig maken; deze canon is van én voor iedereen in de gemeente Oss.

  vorig venster volgend venster
 
  De Maas de baas?
37. De Maas de baas?
  1942 - heden
 

Na 1850 ontdekten de ingenieurs van Rijkswaterstaat dat de Maas eigenlijk niet uitmondde in zee, maar in de Merwede bij Slot Loevestein. In 1883 kwam een wet voor de aanleg van een nieuwe Maasmonding. Ten westen van ’s-Hertogenbosch kreeg de rivier via de nieuw gegraven Bergse Maas een directe verbinding met het Hollands Diep. Later werd de rivier van Maastricht tot Lith aangepakt. Ook ging in 1942 de beruchte overlaat bij Beers dicht. Was men nu de Maas de baas?

Het water bleef in onze regio hoog op de agenda. Toen de nieuwe Maasmond functioneerde, bleef de Beerse Maas komen. Dorpen raakten geïsoleerd en de economische ontwikkeling werd afgeremd. Voor Brabantse parlementsleden zoals Van Sasse van Ysselt was na de watersnood van 1920 rondom Cuijk de maat vol. In 1921 werd het Waterschap De Maaskant opgericht, met als eerste taak de sluiting van de overlaat bij Beers. De andere overlaat was in 1881 gesloten door de aanleg van de spoorlijn Nijmegen-Venlo. Maar eerst was een veel groter project aan de orde: de Maasverbetering. Stuwen en bochtafsnijdingen moesten garanderen dat de Maas altijd bevaarbaar was en vele kilometers korter werd. Bij Grave en Lith kwamen stuwen en tussen Grave en Gewande werd de rivier verkort van 56,5 tot 37,5 kilometer. Vanwege de bochtafsnijdingen ‘verhuisden’ Alem en de Megense Ham naar Gelderland en kwam Keent bij Noord-Brabant. De Maaswerken kwamen op het juiste moment, want duizenden werklozen konden er in de crisisjaren aan de slag.

Na de Maaswerken was eindelijk de Beerse Overlaat aan de beurt. De definitieve sluiting vond plaats tijdens de Duitse bezetting, redelijk onopgemerkt. Pas in 1950 werd deze mijlpaal gevierd met de onthulling van het overlaatmonument bij Beers. Inmiddels was de inrichting van de traverse in volle gang. Het begon met ruilverkavelingen, nieuwe verharde wegen en sloten. Daarna verrezen nieuwe boerderijen. Via ontsluitingswegen zoals de Kennedybaan, de Dorpenweg en de Noord-Zuid kregen de Maasdorpen snelle verbindingen met Oss, Berghem en de andere plaatsen in het zuiden. En de Maas leek getemd te zijn.
Maar tijdens de kerstdagen van 1993 lagen de zandzakken hoog opgestapeld in de straten van Megen. De rivier stond ongekend hoog en in 1995 gebeurde dat nogmaals. Het Land van Maas en Waal, heel dichtbij, werd geëvacueerd. De schok was groot. Waren we de Maas en de andere rivieren toch niet de baas? En zouden de theorieën over klimaatsverandering en de stijging van het peil van zee- en rivierwater toch waar zijn?

Sinds begin jaren negentig was Waterschap De Maaskant bezig met een dijkverzwaringsproject. Het werd met verdubbelde energie afgemaakt. Van rijkswege kwamen bovendien plannen om de Maas extra ruimte te geven. Er werd zelfs gesproken over een nieuwe overlaat. Dat is uiteindelijk afgehouden, maar het project “ruimte voor de rivier” bleef. Zo wordt de kleine buurtschap Keent weer een eiland, met een grotere rol voor de (natte) natuur. Wel is eind november 2008 een nieuwe brug geopend, d’n Overloop, zodat de Keentenaren altijd droogvoets over kunnen steken.

We zullen ons moeten voegen naar de dynamiek van de nieuwe ontwikkelingen. Rijkswaterstaat heeft de Maas aardig in de peiling, maar verrassingen blijven mogelijk.

Bijdrage: Henk Buijks

Links:
Informatie over Keent