Ossenaren hebben altijd wel iets met wielen gehad. In 1898 werd de eerste wielerclub opgericht met de toepasselijke naam Wij Willen Wielen. In de jaren dertig was de wielersport in Oss zeer populair, zoals bleek uit de massale belangstelling voor de Ronde van Oss en de baanwielersport die beoefend werd op de houten wielerbaan.

Na de Tweede Wereldoorlog verschoof de belangstelling naar wielen die aangedreven werden door een motor, in het bijzonder motorcross en motorracen. In Zuid-Nederland kreeg de Nederlandse Motorsport Bond (NMB), opgericht in 1949, grote aanhang en fungeerde als een soort wilde bond tegen de Koninklijke Nederlandse Motorrijders Vereniging (KNMV). In de jaren zestig werden wegraces op stratencircuits heel populair, vooral door toedoen van de NMB. Frans van der Lugt, een bekende NMB-coureur, lanceerde begin 1969 het idee om een 24-uursrace voor motoren te houden, naar het voorbeeld van de 24-uursrace voor auto’s in Le Mans. Na enige aarzeling besloot het hoofdbestuur van de NMB contact op te nemen met Harrie Hofmans en Gerrit Schellen uit Oss. Zij waren bestuurders van de Stichting Motor en Autoclub Oss. Eveneens werd de Motorclub Grand Prix Team Oss onder leiding van Piet Verhagen benaderd. Ook de gemeente Oss reageerde enthousiast. Al snel werd de 24-uursrace van Oss georganiseerd. Bij het industrieterrein Elzenburg, dat nog volop in ontwikkeling was naast het net aangelegde kanaal, werd er een circuit uitgezet van 3200 meter. Op de Maaskade werd de start- en finishlijn getrokken en de pitsruimte gecreëerd. De Achterschaijkstraat en Macharenseweg maakten ook deel uit van dit hoekig stratencircuit met elf bochten. Deze ware slijtageslag van mens en machine werd in goede banen geleid door vele enthousiaste vrijwilligers en baancommissarissen uit Oss en trok al meteen veel motorcoureurs uit binnen- en buitenland. De mengeling van lokaal talent, zoals Tonny van Schijndel en Leo Spierings, NMB-coryfeeën als Boet van Dulmen, de gebroeders Kees en Harrie van der Kruijs, Hans Hutten en later Jack Middelburg en de het Italiaanse fabrieksteam van Laverda, zorgde voor grote publieke belangstelling.

De eerste Osse 24-uursrace, die startte op zaterdag 14 juni 1969, trok al meteen zo’n 30.000 toeschouwers en groeide daarmee uit tot een van de meest tot de verbeelding sprekende motorsportevenementen die Nederland gekend heeft. Het was uniek in de wereld. In de nachtelijke uren was er volop vermaak op het terrein naast het circuit en in de pitsstraat werd continu gesleuteld aan haperende machines. Na het immense afzien van 24 uur lang was het bereiken van de finish door de motormatadoren een ware bevrijding. Tweemaal behoorde de plaatselijke motorheld Tonny van Schijndel tot de winnaars.

De onveiligheid van het circuit en de ongevallen, zowel onder coureurs als onder publiek, baarde de organisatie echter grote zorgen. Er werden veiligheidsmaatregelen genomen. Helaas gebeurde tijdens de zevende editie in 1975, in de vroege ochtend van 22 juni, een fataal ongeval. Hierbij kwam Hans Hutten, een van de meest gelauwerde coureurs van de NMB en eerder winnaar in Oss, om het leven. De verslagenheid was groot onder collega’s en toeschouwers. De race werd desondanks, in rouwstemming, voortgezet. Maar een nieuwe editie van de 24-uursrace van Oss zat er niet meer in. Daarmee viel het doek voor dit gewaagde en betoverende motorevenement.

Bijdrage: Tiny Romme

Links:
Foto's en geschiedenis 24-uurs race door Harrie van der Kruijs