startpagina
teksten Osse canon *
de 50 vensters: een overzicht
ontstaan canon
canonkaart
links
contact & colofon
zoeken

De Osse canon geeft in 50 vensters de geschiedenis weer van de gemeente Oss, vanaf de prehistorie tot aan de huidige tijd.

De Osse canon wil de lokale geschiedenis voor een breed publiek toegankelijk en laagdrempelig maken; deze canon is van én voor iedereen in de gemeente Oss.

  vorig venster volgend venster
 
  Van zusters naar zorgmanagers
39. Van zusters naar zorgmanagers
  1945 - heden
 

In het klooster aan de Arendsvlucht in Oss vingen de Zusters van Liefde in vroeger tijden veertig oude vrouwen op, keurig gescheiden van de mannen die werden verzorgd in het Sint-Leonardusgesticht. De zusters dreven hun gasthuis niet alleen als liefdewerk, maar ook om inkomsten te verwerven. De ouden van dagen die door de zusters verzorgd werden, waren ook niet allemaal arm, oud of ziek. Integendeel: de bouw van het Sint-Anna Ziekenhuis werd mogelijk gemaakt door de gulle giften van een ‘kostdame’, mejuffrouw Anna Vos de Wael, een dame van goede komaf. In 1912 werd het, mede naar de gulle geefster vernoemde, ziekenhuis aan de Begijnenstraat geopend. Zo hadden de zusters voor het eerst beschikking over een operatiekamer, een badkamer en gasverlichting. Het was een grote vooruitgang. De medische verzorging van de maximaal vijftig patiënten lag echter nog steeds bij de Osse huisartsen. Wel waren er steeds meer zusters met een opleiding als verpleegkundige.

Na de Tweede Wereldoorlog kwam het initiatief voor de ouderenzorg in Oss niet alleen meer uit de kerkelijke hoek. De Stichting Zorg voor Bejaarden had als modern uitgangspunt de zelfredzaamheid van ouderen zo veel mogelijk te behouden en op deze manier de kostprijs laag te houden. Na een lange tijd van voorbereiden en onderhandelen ontstonden in Oss vanaf 1957 Huize Katwijk en daaromheen Vredehof, naar men zegt de eerste aanleunwoningen van Nederland.
Deze gebouwen stonden nog in de steigers toen de zusters in 1960 te kennen gaven dat zij het Sint-Anna Ziekenhuis en het Sint-Leonardusgesticht aan de Begijnenstraat wilden verlaten. Veroudering en gebrek aan capaciteit maakten nieuwbouw noodzakelijk. De zusters wilden in de Osse wijk Ruwaard een nieuw ziekenhuis neerzetten. Maar hier zou geen bejaardenhuis bij komen. De Stichting Zorg voor Bejaarden besloot de oude gebouwen te kopen en daarin het verzorgingshuis Vita Nova en een verpleegtehuis met de naam Sonnevanck te vestigen. In 1983 werden deze gebouwen vervangen door nieuwbouw.

Het nieuwe Sint-Anna Ziekenhuis groeide uit tot regionaal ziekenhuis. De zusters trokken zich al snel terug uit de leiding van het ziekenhuis. Zij werkten nog wel in de verpleging en de wijkverpleging. Ook in huize Katwijk, Vita Nova en Sonnevanck kom je ze nu nog tegen.
Eind twintigste eeuw ging in de zieken- en ouderenzorg schaalvergroting een rol spelen. Het Sint-Anna Ziekenhuis fuseerde in 2000 met het ziekenhuis in Veghel en ging verder onder de naam Bernhoven.
De laatste ontwikkeling is dat het ziekenhuis in 2012 uit Oss weggaat. In Uden wordt een nieuw ziekenhuis gebouwd voor de regio Oss-Uden-Veghel. Na dit - door Oss betreurde - vertrek zal op de huidige locatie alleen een Poliklinisch Diagnostisch Centrum overblijven, waar een deel van de ziekenhuiszorg een plek krijgt, met name voor chronisch zieke en oudere patiënten.

Dat in Oss ook leken (niet-religieuzen) de bejaardenzorg zo vroeg al in handen namen, is bijzonder. In de omringende plaatsen bleef het bejaardenwerk veel langer de taak van de verschillende zustercongregaties: in 1964 openden de zusters Franciscanessen in Herpen Huize Maasland, het nieuwe bejaardentehuis voor de gemeente Ravenstein. Huize De Maashorst in Megen werd pas in 1973 overgenomen door een stichting.

Bijdrage: Agnes Lewe